 |
| ---> Süleyha, Gülfem, İmre.Hanefi,Adnan, mehmet, Feriha,ben,Seza,... |
Resmi
Gazete Tarihi: 03.04.2009 Resmi Gazete Sayısı: 27189
BRUSELLOZ İLE MÜCADELE YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİBÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Yönetmeliğin amacı,brusellozun kontrol ve eradikasyonu ile ilgili
hususlar ile resmi olarak“Brusellozdan Ari Sürü” statüsünün kazanılması için
uygulanacak kurallarıbelirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Yönetmelik; sığır, koyun ve keçi cinsinden hayvanların brusellozdan
korunması ile ilgili hususlar ile ulusal bir eradikasyon programının kuralları ve
koşullarını kapsar.
Dayanak
MADDE 3 –
(1) Bu Yönetmelik;
a) (Değişik:RG-15/12/2011-28143) 11/6/2010 tarihli ve
5996 sayılıVeteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununa
dayanılarak,
b) “Sığır ve Domuzlarda Topluluk İçi Ticareti Etkileyen Hayvan
SağlığıSorunları” ile ilgili 64/432/EEC sayılı Avrupa Birliği Konsey Direktifi
ve 78/52/EEC sayılı “Sığırlarda Brusella Tüberküloz ve Enzotik Leukozun
Hızlandırılmış Eradikasyonu Yönelik Ulusal Plan İçin Topluluk Kriterlerini
Belirleyen” Avrupa Birliği Konsey Direktifi, 91/68/EEC sayılı “Koyun ve
Keçilerin Topluluk İçi Ticareti Etkileyen Hayvan Sağlığı Sorunları” ile “Koyun
ve Keçilerde Brusellosisin Eradikasyonu için Topluluğun Mali Tedbirlerini
Ortaya Koyan” Avrupa Birliği Konsey Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 –
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakan: Tarım ve Köyişleri Bakanını,
b) Bakanlık: Tarım ve Köyişleri Bakanlığını,
c) Besi sürüsü: Mezbahaya götürülmesi amaçlanan sığır cinsi
hayvanlardan oluşan sürüyü,
ç) Bölge: Ülkenin en az 2000 km2 alana sahip ve yetkili birimin
denetimine tabi ve içerisinde en az bir ilin bulunduğu bir bölümü,
d) B1 Tipi sığır sürüleri: Önceki klinik ve aşılama geçmişi ile
serolojik durumu bilinmeyen sürüleri,
e) B2 Tipi sığır sürüleri: Önceki klinik ve aşılama geçmişi ile
serolojik durumu bilinen ve Ek–3’e uygun bir şekilde B3 tipi ve B4 tipi sürüler
statüsüne getirilmesi amaçlanan ve bu amaçla rutin izleme testlerinin yapıldığı
sürüleri,
f) B3 Tipi sığır sürüleri: Ek–1’ de yer alan koşulları yerine
getiren brusellozdan ari sürüleri (içerisinde Brusella S–19 aşılı hayvanlar
bulunan),
g) B4 Tipi sığır sürüleri: Ek–1’ de yer alan koşulları yerine
getiren resmi olarak brusellozdan ari sürüleri (Brusella S–19 aşısız
hayvanlardan oluşan),
ğ) Damızlık ya da üretim hayvanı: Kültürel ve sportif
aktivitelerde yer alan hayvanlar hariç olmak üzere, kesim amacı dışında, ıslah,
süt ya da damızlık için yetiştirilen sığır cinsi hayvanları,
h) Isıl işlem: Kaynatma hariç ısıtmayı içine alan her türlü
uygulamadan hemen sonra alkali fosfataz testinde negatif reaksiyona neden olan
işlemi,
ı) İşletme: Yürürlükteki ulusal kuralların belirlediği şekilde
sahip olunan, içinde hayvanların barındırıldığı ya da düzenli olarak tutulduğu
tarımsal bir kuruluş ya da tesisleri,
i) M1 Tipi koyun ve keçi sürüsü: Önceki klinik ve aşılama
geçmişi ile serolojik durumu bilinmeyen sürüyü,
j) M2 Tipi koyun ve keçi sürüsü: Önceki klinik ve aşılama
geçmişi ile serolojik durumu bilinen ve Ek–4’e uygun olarak söz konusu
işletmenin M3 tipi ya da M4 tipi statüsüne getirilmesinin amaçlandığı rutin
izleme testlerinin yapıldığıbir sürüyü,
k) M3 Tipi koyun ve keçi sürüsü: Ek–2’ de yer alan koşulları
yerine getiren brusellozdan ari koyun ve keçi sürüsünü (Brusella Rev–1 aşılı
hayvanların da bulunduğu),
l) M4 Tipi koyun ve keçi sürüsü: Ek–2’ de yer alan koşulları
yerine getiren, resmi olarak brusellozdan ari bir koyun ve keçi sürüsünü,
(Brusella Rev–1 aşısız hayvanlardan oluşan),
m) Nakil araçları: Motorlu taşıtların, demiryolu taşıtlarının ve
hava taşıtlarının yükleme için ayrılan bölümlerini, gemilerin ambarlarını ve
kara, deniz veya hava taşımacılığında kullanılan konteynırları,
n) Resmi bruselloz testi: Sığırlar için Ek–3, koyun ve keçiler
için Ek–4’ te tanımlanan serolojik testleri,
o) Resmi olarak brusellozdan ari bölge: Ülkenin, Ek–1’de yer
alan koşullarıyerine getiren bir bölgesini,
ö) Resmi veteriner hekim: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Merkez ve
Taşra Teşkilatında görevli veteriner hekimi,
p) Sürü: Bir işletmede bir epidemiyolojik ünite olarak bulundurulan
bir hayvan ya da hayvan grubunu, bir işletmede birden fazla hayvan grubunun
bulunmasıdurumunda, her bir sürünün ayrı bir birim oluşturacağını ve aynı
sağlık statüsüne sahip olacağını,
r) Şüpheli hayvan: Bruselloz hastalığı taşıdığına dair belirtiler
gösteren ancak resmi olarak hastalık teyidi yapılmamış sığır, koyun ve keçi
cinsi hayvanları,
s) Yetkilendirilmiş veteriner hekim: Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı tarafından yetkilendirilen ve resmi bir veteriner hekimin yetki ve
sorumluluğu altında çalışan veteriner hekimi,
ş) Yetkili birim: Bakanlık il veya ilçe müdürlüğünü,
ifade eder.
İKİNCİBÖLÜM
Genel Hükümler
Önlemler
MADDE 5 –
(1) Sığır, koyun ve keçi cinsi hayvanlarda brusellozun varlığı ya da
varlığından şüphe edilmesi durumunda derhal yetkili birime bildirilmesi
zorunludur.
(2) Sığır, koyun ve keçi cinsi hayvanlarda brusellozun
tedavisine yönelik işlemlerin yapılması yasaktır.
(3) Bakanlık tarafından bruselloz için bir ulusal referans
laboratuvarı belirlenir. Laboratuvar personeli ve laboratuvarda teşhis
işlemlerinin yerine getirilmesi için gerekli şartların yerine getirilmesi
gerekir. Ulusal referans laboratuvarının görev ve sorumlulukları Ek–3’ de
belirtilmiştir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sığır Cinsi Hayvanlar İçin Özel Hükümler
Sığır cinsi hayvanlarda bruselloz eradikasyon programı
MADDE 6 –
(1) Bakanlıkça, Sığırlarda Bruselloz hastalığının eradikasyonu için program
hazırlanır. Bu eradikasyon programının başarısı için aşağıdaki önlemler alınır;
a) Eradikasyon ve koruyucu tedbirler kapsamına alınan Ulusal
sığır populasyonunun oranı, populasyonun tamamını kapsayana kadar her yıl
artırılır.
b) Resmi veteriner hekimin gerekli prosedürü tamamlaması ile
Sığır Brusellozu hastalığından dolayı kesilen hayvanların tazminatı,
yetiştiricilere en kısa zamanda ödenir.
Sığır cinsi hayvanlarda kayıt ve kimliklendirme
MADDE 7 –
(1) Sığır cinsi hayvanların kayıt ve kimliklendirmesinde;
a) Hayvan hareketlerinin resmi olarak izlenmesi amacıyla,
yetkili birim sığırların kalıcı bir şekilde kayıt altına alınmasını ve
kimliklendirilmesini sağlar.
b) Yetkili birim, eradikasyon programı kapsamındaki sığır
sürülerinin sağlık durumlarına göre sınıflandırılmış bir şekilde resmi kaydını
oluşturup güncel tutar.
Aşılama
MADDE 8 –
(1) Aşılama aşı uygulanmasıhalinde, bruselloza karşı aşılamanın resmi denetim
altında yapılması sağlanır, ancak sürülerin resmi olarak brusellozdan ari
statüsüne geçişi amacı ile Bakanlıkça belirlenen zamanda aşılama uygulamasına
son verilir.
Sığır cinsi hayvanlarda bruselloz
MADDE 9 –
(1) Bir sürüde bruselloz taşıdığındanşüphe edilen hayvanların bulunması
durumunda, yetkili birim tarafından hastalığın varlığı ya da bulunmadığının
tespiti amacıyla en kısa zamanda resmi incelemeler başlatılır. İncelemelerin
sonuçları alınana kadar geçen süre içinde yetkili birimler aşağıdaki hususları
yerine getirir.
a) Sığır sürüsü resmi gözetim altında bulundurulur.
b) Bu sürüye hayvan giriş ve çıkışı yasaklanır, yalnızca yetkili
birimin izni ile gecikmeksizin kesime sevk edilecek hayvanların hareketlerine
izin verilir. Çiftlikte kastre edilmiş hayvanların kesime sevk edilmek üzere
besi sürüsüne alınması şartı ile şüpheli hayvanların izole edilmesi sonrası,
çiftlikte bulundurulmasına yetkili birim izin verebilir.
c) Sürüdeki şüpheli sığırlar izole edilir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen hususlar, söz konusu sürü ve
işletmede brusellozun varlığı ya da varlığından şüphe edilmesi durumunun
ortadan kalktığının resmi olarak açıklanmasına kadar kaldırılmaz.
(3) Bruselloz bir sürüde resmi olarak tespit edildiğinde,
yetkili birim hastalığın yayılmasını önlemek için gerekli önlemleri alır ve
özellikle aşağıda belirtilen hususları sağlar;
a) Resmi veteriner hekim hastalık çıkan yerde gerekli muayeneyi
yapar ve laboratuvar raporuna istinaden hastalık çıkış raporunu düzenler.
Hayvan sağlık zabıtasıkomisyonu hastalık çıkış kararı alır ve ilan eder.
b) Yetkili birim tarafından kesime sevk için izin verilmesi
dışında, söz konusu sığır sürüsüne hayvan giriş ve çıkışı yasaklanır. Kastre
edilmiş sığırların çiftlikteki hareketleri için sürüdeki enfekte hayvanların ve
yetkili birim tarafından enfekte olduğu kabul edilen sığırların izolasyonu ve
kesim öncesi işaretlenmesi sonrası, kastre edilmiş olan hayvanların mezbahaya
sevki öncesi besi sürülerine alınmasına yetkili birim izin verebilir.
c) Bruselloz hastalığına yakalandığı resmi olarak tespit edilen
hayvanlar ile bunlar tarafından enfekte edilmiş olma ihtimali bulunan hayvanlar
sürü içinde izole edilir.
ç) Bruselloz hastalığına yakalandığı resmi olarak tespit edilen
hayvanlar kesimlerine kadar izole edilir ve işaretlenir.
d) Enfekte ineklerin sütleri, uygun ısıl işlemlerinden
geçirildikten sonra aynıçiftlikteki hayvanların beslenmesinde kullanılabilir.
e) Enfekte bir sürüdeki ineklerden elde edilen sütler, uygun
ısıl işlemden geçirilmek amacı dışında süt işleme tesislerine nakledilemez, çiğ
süt olarak satışa sunulamaz.
f) Muayene için alıkonulması dışında, fötuslar, doğum sonrası
brusellozdan ölmüş olan yeni doğan buzağılar veya plasentalar derhal imha
edilir.
g) Enfekte inek ve buzağılarla veya plasentalar ile temas etmiş
olan saman, çöp veya diğer maddeler, yakılır ya da dezenfekte edildikten sonra
gömülerek derhal imha edilir.
ğ) Ahırlardan ya da hayvanlar tarafından kullanılan diğer
bölmelerden çıkan gübre, çiftlik hayvanlarının kesinlikle ulaşamayacağı bir
yerde tutulur, uygun bir dezenfektanla muamele edilir ve en az üç hafta süre
ile bekletilir. Bu gübrenin enfekte olmayan gübre ya da toprak ile örtülmesi
durumunda dezenfektan kullanılmayabilir. Eğer gübre ile aynı anda
toplanmıyorsa, enfekte hayvanların kullandığı bölmelerden çıkan sıvı atıklar
dezenfekte edilir.
h) Enfekte sürüden karantinanın kaldırılması için, sürüden
enfekte hayvanlar ayrıldıktan en az otuz gün sonra birinci test, birinci
testten otuz–altmış gün sonra ikinci test yapılır. Son iki testte tüm sürü
negatif sonuç verdiğinde, ikinci testten altı ay sonra üçüncü test yapılır. Bu
son testte de sürünün tamamı negatif sonuç verdiğinde karantina kaldırılır.
Herhangi bir testte pozitif hayvan tespit edildiğinde test periyodu yeniden
başlatılır.
ı) Serolojik olarak pozitif bulunmuş Brusellalı sığırlar
tazminatlıolarak kesime sevk edilirler. Kesimi gerçekleştirilen sığırların
etleri hakkında, ilgili mevzuata göre işlem yapılır. Enfekte sığırların hayvan
yemi olarak kullanılması planlanan karkasları, yarım karkasları, kol ya da
butları,parçaları ve sakatatı kontaminasyona yol açmayacak şekilde işleme tabi
tutulurlar. İmha edilecek karkasların, imha edildiği tesislerin resmi kontrolü
yapılır ve brusellozun yayılmasını önleyecek önlemler alınır.
Sığır cinsi hayvanlarda bruselloz tespiti
MADDE 10 –
(1) Yetkili birim, bakteriyolojik, allerjik veya serolojik muayene sonrası
bruselloz taşıdığıresmi olarak tespit edilen sığır cinsi hayvanların sahibine
resmi olarak test sonuçları ve bununla ilgili yükümlülükleri hakkında resmi
bildirimde bulunur. Yetkili birim tarafından enfekte sığırların resmi gözetim
altında ve otuz günü geçmemek şartıyla kestirilmeleri sağlanır.
Brusellozla enfekte alanlar
MADDE 11 –
(1) Yetkili birim enfekte alanlarda aşağıdaki hususların yerine getirilmesini
sağlar;
a) Hayvanların kesiminden sonra ve yeni hayvan temininden önce
kullanılan ahırlar ve diğer bölmeler ile hayvanlar için kullanılan bütün
konteynırlar, ekipman ve diğer malzemeler resmi veteriner hekim ya da resmi
veteriner hekim gözetiminde, yetkilendirilmiş veteriner hekim tarafından
verilen talimata uygun olarak resmi denetim altında temizlenir ve dezenfekte
edilir. Bu tür hayvanların üzerinde bulunmuş olduğu meralar bu hayvanların
uzaklaştırılmasınımüteakip altmış gün süre ile kullanılmaz. Yetkili birim
istisna olarak, yalnızca kastre edilmiş olan ve bu meraları yalnızca kesim
amaçlı terk edecek hayvanlar için ve besi sürülerine katılıp daha sonra kesimi
amaçlanan hayvanlar için bu yasağı kaldırabilir.
b) Enfekte bir sürüden hayvanların, hayvan materyallerinin veya
bu tür hayvanlarla temas etmiş olan madde ve malzemelerin taşınmasını müteakip
bütün nakil araçları, konteynırlar ve ekipman temizlenir ve dezenfekte edilir.
Bu tür hayvanlar için kullanılan yükleme alanları da kullanım sonrası
temizlenir ve dezenfekte edilir.
c) Kullanılan dezenfektan ve onun konsantrasyonları yetkili
birim tarafından belirlenir.
Sığır Brusellozu ile enfekte hayvanların kesimi sonrası
yapılacaklar
MADDE 12 –
(1) Yetkili birim, enfekte sığır cinsi hayvanların kesiminden sonra aşağıdaki
hususları sağlar;
a) Enfekte bir sürüye ya da sürüden dışarı, yetkili birimin
yalnızca gecikmeksizin kesim için sevkine izin verdiği hayvanlar dışında hiçbir
hayvanın girişine ve çıkışına izin verilmez. Yetkili birim, kastre edilmiş
hayvanların besi sürülerine katılıp daha sonra kesim amaçlı hareket kapsamında
olmak koşuluyla çiftlik içi hareketlerine izin verebilir.
b) Söz konusu sürüde hastalığın elimine edildiğinin tespiti
amacıyla resmi bruselloz testlerinin gerçekleştirilmesi zorunludur.
c) Enfekte sığır sürülerine, yetiştirme amacıyla oniki aylıktan
büyük hayvanların bruselloz yönünden bir ya da iki resmi serolojik teste tabi
tutulmadan girişine izin verilmez. Sürüde bütün sığırlar yedi aydan küçükken
Bakanlık tarafından tespit edilen bir aşı ile aşılanmış ise bu testlerin
yalnızca onsekiz aylık yaşı geçmiş olan hayvanlarda uygulanması gereklidir.
Sığır cinsi hayvanların bruselloz açısından sınıflandırılması
MADDE 13 –
(1) Yetkili birim, sığır sürülerinin sağlık durumlarına göre kontrol ve
eradikasyon programı kapsamında B1 Tipi, B2 Tipi, B3 Tipi ve B4 Tipi sığır
sürüleri şeklinde sınıflandırılmalarınısağlar.
(2) Yetkili birim B1 Tipi ve B2 Tipi sürülerde, bu sürüler B3 ve
B4 Tipi sürü statüsünü kazanana kadar resmi serolojik testlerin yapılmasını
sağlar.
Sığır cinsi hayvan nakilleri
MADDE 14 –
(1) Yetkili birim, B1 Tipi sürülerden B2 Tipi sürülere hayvan naklinde;
a) Oniki aylık yaştan büyük hayvanların hareket öncesi otuz gün
içinde resmi bruselloz testine tabi tutulmasını ve bu işlemin yapıldığını
gösteren resmi veteriner hekim tarafından verilmiş belgenin hareket sırasında
hazır bulundurulmasını,
b) Yeni sürüye gelişte izole edilmelerini ve en az altmış gün
süre ile izoleşekilde tutulmalarını, hayvanlar oniki aylıktan büyükse B2 Tipi
sürüye kabulünden önce resmi bruselloz testine daha tabi tutulmasını,
sağlar.
(2) Yetkili birim, B2 Tipi sürüden diğer bir B2 Tipi sürüye
hayvan naklinde;
a) Oniki aylık yaştan büyük hayvanlar hareket öncesi otuz gün
içinde resmi bruselloz testine tabi tutulmuş ve bu işlemin yapıldığını gösteren
belge resmi veteriner hekim tarafından verilmiş ise, nakil sırasında daha düşük
sağlık statüsüne sahip olan hayvanlarla temas ettirilmemesini sağlar.
(3) Yetkili birimi, B3 ve B4 Tipi sürüler arasında hayvanların
taşınmasında Ek–1’ de yer alan şartlara uyulmasını sağlar.
Sığır cinsi hayvan hareketlerinin kontrolü ve izlenmesi
MADDE 15 –
(1) Yetkili birim, hayvan hareketlerinin kontrolü ve izlenmesiyle ilgili olarak
aşağıdaki hususların gerçekleşmesini sağlar;
a) Brusellozun elimine edildiği sığır sürülerinin diğer
kaynaklardan yeniden enfeksiyonunu (reenfeksiyon) önlemek için resmi kontrol
tedbirleri alınır.
b) Eradikasyon kapsamına alınan bütün sürüler ve bu sürüler
arasındaki hayvan hareketleri resmi izlemeye tabi tutulur.
c) Brusellozdan ari ve resmi olarak brusellozdan ari sürülere ve
bu sürülerden dışarı hayvan hareketleriyle ilgili önlemler çerçevesinde,
hareket kontrol önlemleri uygulanabilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Koyun ve Keçi Cinsi Hayvanlarla İlgili Özel Hükümler
Koyun ve keçi cinsi hayvanlarda bruselloz hastalığından
eradikasyon
MADDE 16 – (1)
Koyun ve keçilerde brusellozun eradikasyonu için program hazırlanır. Bu
eradikasyon programının başarısı için aşağıdaki önlemler alınır;
a) Programı uygulayacak ve koordine edecek yetkili birimler
belirlenmelidir.
b) Koyun ve keçi yetiştiriciliği yapılan çiftliklerin kayıt
altına alınmasısağlanmalıdır.
c) Koyun ve keçi hareketlerinin izlenmesini mümkün kılan bir
kimliklendirme ve kayıt sistemi oluşturulmalıdır.
ç) Koyun ve keçi işletmeleri M1 Tipi, M2 Tipi, M3 Tipi ve M4
Tipi koyun ve keçi sürüleri şeklinde sınıflandırılmalıdır.
d) M1 Tipi ve M2 Tipi sürülerde, bu sürüler M3 ve M4 Tipi sürü
statüsünü kazanana kadar resmi serolojik testlerin yapılması sağlanmalıdır.
e) Bruselloz aşılamasının yapılacağı ve yasaklanacağı bölgeler
belirlenmelidir.
f) Koyun ve keçi brusellozunun eradikasyonu için ayrılan ulusal
bütçeyi ve kalemler bazında dağılımı göstermelidir.
g) Bir işletmede bruselloz taşıdığından şüphe edilen bir hayvan
bulunmasıdurumunda, yetkili birim en kısa zamanda hastalığın varlığını ya da
olmadığınıtespit için gerekli incelemelerin yapılmasını sağlamalıdır. Bu
incelemeler sonuçlanana kadar yetkili birim tarafından;
1) İşletme resmi gözetim altında tutulur.
2) Yetkili birimin kesime sevkine izin verdiği hayvanlar dışında
işletmeye ve işletmeden dışarıya bütün hayvan hareketleri yasaklanır.
3) İşletme içindeki şüpheli hayvanlar izole edilir.
ğ) (g) bendinde belirtilen hususlar söz konusu işletmede brusellozun
varlığının ya da varlığından şüphe edilmesi durumunun ortadan kalktığının resmi
olarak tespit edilmesine kadar devam eder.
h) Bir sürüde brusellozun varlığı resmi olarak tespit
edildiğinde, yetkili birim hastalığın yayılmasını önlemek için aşağıdaki
tedbirleri alır;
1) Koyun ve keçilerde laboratuvar raporuna istinaden bruselloz
hastalığı tespit edildiğinde resmi veteriner hekim hastalık çıkış raporu
düzenler. Hayvan sağlık zabıtası komisyonu hastalık çıkış kararı alır ve ilan
eder.
2) Söz konusu sürüye ve sürüden dışarıya yetkili birimin kesime
sevkine izin verdiği hayvanlar dışında bütün hareketler yasaklanır.
3) Brusellozun varlığı resmi olarak tespit edilmiş olan
hayvanlar kesim zamanına kadar izole edilirler ve işaretlenirler.
4) Sürüde bulunan diğer hayvanlar resmi bruselloz testine tabi
tutulurlar. Koyun ve keçilerde çıkan bruselloz hastalığı sebebiyle alınan
karantina tedbirleri son yavru atmadan otuz gün sonra dezenfeksiyon yapılarak
kaldırılır.
5) Bir sürüde enfekte hayvanlardan elde edilen sütler uygun bir
şekilde izole edilerek, uygun ısıl işlemine tabi tutularak yalnızca bu
işletmede yem maddesi veya peynir yapımında kullanım amacıyla
değerlendirilebilir.
6) Enfekte bir sürüdeki enfekte olmayan hayvanlardan elde edilen
sütler yalnızca uygun ısıl işlemine tabi tutulduktan sonra işletme dışına
çıkarılabilir.
7) Muayene amacıyla alıkonulma dışında brusellozdan dolayı ölü
doğmuş olan yavrular, fötuslar ya da plasentalar imha edilir.
8) Enfekte hayvan veya hayvanlarla ya da plasentalarla temas etmiş
olan saman, çöp ya da diğer maddeler yakılır ya da yetkili birim tarafından
onaylanan bir dezenfektan madde ile dezenfekte edildikten sonra gömülerek
derhal imha edilir. Ancak kullanılacak malzemeler söz konusu ise bunlar tekrar
kullanılmadan önce belirtilen dezenfektan madde ile dezenfekte edilir.
9) Ahırlardan ya da hayvanlar tarafından kullanılan diğer
bölmelerden çıkan gübre çiftlik hayvanlarının kesinlikle ulaşamayacağı bir
yerde tutulur. Yetkili birim tarafından onaylanan uygun bir dezenfektanla
dezenfekte edilir ve en az üç hafta süre ile bekletilir. Bu gübre hiçbir
şekilde ticari bahçe bitkileri üzerine yaymak için kullanılmaz. Bu gübrenin bir
tabaka toprak ile örtülmesi durumunda dezenfektan kullanılmayabilir. Eğer gübre
ile aynı anda toplanmıyorsa, enfekte hayvanların kullandığı bölmelerden çıkan
sıvı atıklar da dezenfekte edilir.
(2) Yetkili birim, bakteriyolojik veya serolojik muayene sonrası
bruselloz taşıdığı resmi olarak tespit edilen hayvanların, sahibine resmi
olarak test sonuçlarıve bununla ilgili zorunlulukları hakkında resmi bildirimde
bulunur. Enfekte hayvanlar mümkün olan en kısa zamanda ve en geç otuz gün
içinde resmi denetim altında kesime sevk edilir. Yetkili birim çeşitli
zorlukları göz önünde alarak bu süreyi kırkbeş güne çıkarabilir. Kesimi
gerçekleştirilen koyun ve keçilerin etleri hakkında, ilgili mevzuata göre işlem
yapılır.
(3) Eradikasyon programının başarısı için aşağıda belirtilen
hususlar sağlanmalıdır;
a) Enfekte olduğu resmi olarak tespit edilen hayvanların kesimi
sonrasında ve sürüye yeni hayvan temini öncesinde ahırlar ve diğer sürü
bölmeleri ve hayvanlar için kullanılan bütün konteynırlar, ekipman ve diğer
gereçler resmi veteriner hekim ya da resmi veteriner hekim gözetiminde,
yetkilendirilmişveteriner hekimler tarafından verilen talimata uygun olarak
resmi gözetim altında temizlenir ve dezenfekte edilir. Üzerinde bu tür hayvan
bulunmuş olan meraların hayvanların uzaklaştırılmasından sonra en az altmış gün
süre ile yeniden kullanımına izin verilmez.
b) Enfekte bir sürüden hayvanların, bu hayvanlara ait maddelerin
veya bu hayvanlarla temas etmiş olan bütün materyalin taşınmasından sonra tüm
nakil araçları, konteynırlar ve ekipman temizlenir ve dezenfekte edilir. Bu tür
hayvanlar için kullanılan yükleme alanları da kullanım sonrası temizlenir ve
dezenfekte edilir.
c) Kullanılacak dezenfektan ve konsantrasyonları yetkili birim
tarafından tespit edilir.
ç) Yetkili birim tarafından kesime sevk amacıyla izin verilmesi
dışında, enfekte işletmeden içeri ve dışarı hiçbir hayvan hareketine izin
verilmez.
d) Söz konusu enfekte sürüde brusellozun elimine edildiği tespit
edilene kadar resmi bruselloz testleri yapılır.
e) Enfekte hayvanların kesiminden sonra geride kalan altı ayın
üzerindeki damızlık amaçlı hayvanlar bir ya da daha fazla resmi bruselloz
testine tabi tutulmadıkça, işletmeye yeni damızlık hayvan girişi yapılamaz.
Sürüde bütün koyun ve keçiler yedi aydan küçükken Bakanlık tarafından tespit
edilen bir aşıile aşılanmış ise bu testlerin yalnızca onsekiz aylık yaşı geçmiş
olan hayvanlarda uygulanması gereklidir.
f) Yayladan dönmüş olan bir koyun ya da keçide bruselloz teşhis
edildiğinde, enfekte hayvan, otlama, sağım ve yaylada diğer işletmelere ait
koyun ve keçilerle belli aralıklarla bir arada bulunan koyun ve keçilerden ise
hayvanların ait olduğu bütün sürüler özellikle yayla, mera ve sağıma hayvan
veren bütün sürüler büyük bir enfekte sürü olarak kabul edilirler ve hastalığın
elimine edildiği tespit edilene kadar resmi bruselloz testlerine tabi
tutulurlar.
BEŞİNCİBÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Düzenleme yetkisi
MADDE 17 –
(1) Bakanlık, Bu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak üzere düzenleyici işlemler
çıkarmaya yetkilidir.
(2) (Ek:RG-4/7/2012-28343) Bu
Yönetmelikte yer alan serolojik test sonucuna bağlı hastalık takibi ve tazminat
ödemelerine ait uygulama esasları Bakanlıkça belirlenir.
Yürürlük
MADDE 18 –
(1) Bu Yönetmelik yayımıtarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 19 –
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Tarım ve Köyişleri Bakanı yürütür.
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin
|
||
Tarihi
|
Sayısı
|
|
3/4/2009
|
27189
|
|
Yönetmelikte Değişiklik Yapan
Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazete’lerin
|
||
Tarihi
|
Sayısı
|
|
1.
|
15/12/2011
|
28143
|
2.
|
4/7/2012
|
28343
|
3.
|
||
Ek–1
RESMİOLARAK BRUSELLOZDAN ARİ VE
BRUSELLOZDAN ARİ SIĞIR SÜRÜLERİ
A – Sığır cinsi hayvanlar
1– Burada ifade edilen “sığır cinsi hayvanlar” resmi olarak
brusellozdan ari sürülerden besi amacı ile gelen ve yetkili birim tarafından
damızlıkta kullanılmayacağıgaranti edilen ve sonuçta doğrudan mezbahaya
gönderilecek olan erkek hayvanlar hariç bütün sığır cinsi hayvanları ifade
etmektedir.
B – Resmi olarak sığır brusellozu hastalığından ari statü
1– Bir sığır sürüsü aşağıdaki koşulların varlığında resmi olarak
brusellozdan aridir;
a) Sürüde bruselloza karşı aşılanmış hiçbir sığır bulunmaz. (en
az üç yıl öncesinde aşılanmış dişi hayvanlar istisnadır).
b) En az altı aydır sürüdeki bütün sığırlarda brusellozun klinik
belirtileri görülmemelidir.
c) Sürüdeki oniki ayın üzerindeki bütün sığırlar Ek–3’ e uygun
olarak aşağıda belirtilen test rejimlerinden birine tabi tutulmalı ve negatif
sonuç vermelidir;
(1) Üç aydan fazla ve oniki aydan kısa aralıklarla yapılan,
Ek–3’te belirtilmişresmi iki serolojik testin menfi olması.
(2) Ek–3’te tanımlanan resmi bir serolojik testi müteakip en erken
altı hafta sonra süt örneklerinden üçer aylık aralıklarla yapılan üç testin
menfi olması.
ç) Resmi olarak brusellozdan ari bir sürüden gelen ve sürüye
katılan ve oniki ayın üzerindeki bir sığırın Ek–3’e uygun olarak serum
aglütinasyon testinde her ml.’de 30 IU’dan az titre vermesi ya da Bakanlık
tarafından tespit edilen prosedüre uygun olarak, sürüye katılmadan önceki otuz
gün ya da sürüye katıldıktan itibaren otuz günlük süre içinde yapılan testte
negatif sonuç vermesi, ikinci durumda hayvan/hayvanlar diğer hayvanlardan
fiziksel olarak izole edilirler ve negatif oldukları kanıtlanana dek diğer
hayvanlarla doğrudan ya da dolaylı yoldan temas etmeleri önlenir.
C – Resmi olarak sığır brusellozu hastalığından ari statünün
devamı
1– Bir sığır sürüsü, aşağıda belirtilen koşulları yerine
getirmesi durumunda resmi olarak brusellozdan ari statüsünü devam ettirir;
2– Her yıl aşağıda belirtilen ve Ek–3’e uygun olarak yapılan
testlerde negatif sonuç vermelidir.
a) En az üçer aylık aralıklarla üç kez yapılan süt ring testi.
b) En az üçer aylık aralıklarla üç kez yapılan süt ELISA
testleri.
c) En az üç ay ara ile yapılan iki süt ring testi ve bunu
müteakip en az altı hafta sonra Ek–3’te belirtilen resmi bir serolojik testi.
ç) En az üç ay ara ile yapılan iki süt ELISA testi ve bunu
müteakip en az altıhafta sonra Ek–3’te belirtilen serolojik testi.
d) En az üç ay en çok oniki ay ara ile yapılan iki resmi
serolojik testi.
3– Bakanlık ülke genelinde ya da ülkenin bir bölümünde resmi
olarak brusellozdan ari statüsü bulunmaması, ancak bütün sığır sürülerinin
resmi olarak brusellozla mücadele programına dahil edilmesi durumunda rutin
testlerin sıklıklarını aşağıdaki şekilde değiştirebilir.
a) Sığır sürülerinin %1’inden daha azının enfekte olması
durumunda her yıl en az üç ay ara ile iki süt ELISA testi veya bir serolojik
test yapılması yeterli olabilir.
b) Sığır sürülerinin en az %99,8’inin en az dört yıldır resmi
olarak brusellozdan ari olarak tanındığı durumlarda, on iki aylık yaşın
üzerindeki bütün hayvanların test edilmesi şartı ile kontrollerin arasındaki
süre iki yıla çıkarılabilir ya da her yıl test yapılmaya devam edilirse test
işlemi yirmidört ayın üzerindeki hayvanlarla sınırlı tutulabilir. Kontrollerin
Ek–3’te belirtilen resmi serolojik testlerden birisi kullanılarak yapılması
zorunludur.
4– Resmi olarak brusellozdan ari bir sürüden gelen ve sürüye
katılan ve oniki ayın üzerindeki sığırlar Ek–3’e uygun olarak serum
aglütinasyon testinde her ml.’de 30 IU’dan az brusella titresi vermiştir ya da
Bakanlık tarafından onaylıtest ile sürüye katılmadan önceki otuz gün ya da
sürüye katıldıktan itibaren otuz günlük süre içinde yapılan testte negatif
sonuç verecektir, ikinci durumda hayvan/hayvanlar diğer hayvanlardan fiziksel
olarak izole edilecek ve negatif oldukları kanıtlanana dek diğer hayvanlarla
direkt ya da indirekt temas etmeleri önlenecektir.
5– C başlığının 4 üncü bendine bağlı kalmaksızın brusellozdan
ari bir sürüye ait sığırlar, resmi olarak brusellozdan ari sürülere, en az
onsekiz aylık iseler ve bruselloza karşı aşılanmış iseler ve aşılamanın bir yıl
öncesinden daha fazla zaman önce yapılmış olması şartıyla dahil edilebilirler.
Bu tür hayvanların yeni sürüye katılmadan otuz gün öncesine kadar her ml.’de 30
IU’dan daha düşük brusella aglütinasyon titresi vermiş olması ve komplement
fiksasyon testinde ya da Bakanlık onaylı bir başka testte negatif sonuç
vermişolması şarttır. Bununla birlikte brusellozdan ari bir sürüden resmi
olarak brusellozdan ari bir sürüye dişi bir sığır dahil edileceği zaman
yukarıdakişartlar uyarınca bu sürü, son aşılanmış hayvanın sürüye dahil
edildiği tarihten itibaren iki yıl süre ile brusellozdan ari bir sürü olarak
kabul edilecektir.
Ç – Resmi olarak sığır brusellozu hastalığından ari statünün
askıya alınması, iptal edilmesi
1– Bir sığır sürüsünün resmi olarak brusellozdan ari statüsü
aşağıdaki durumlarda askıya alınır;
a) Bu Ek’in B ve C başlıklarında yer alan koşulların yerine
getirilmemesi.
b) Laboratuvar testleri sonucu veya klinik temele dayanarak bir
ya da daha çok sayıda hayvanda brusellozdan şüphe edildiğinde, şüpheli
hayvanların kesilmesi halinde ya da diğer hayvanlarla doğrudan ya da dolaylı
temaslarının önlenerek izole edilmeleri halinde.
(1) Şüpheli hayvan kesildiğinde ve o hayvanın test için mevcut
olmamasıdurumunda, askıya alınma durumunun kaldırılması için Ek–3’e uygun
olarak yapılan iki aglütinasyon testinde sürüde oniki aylık yaşın üzerindeki
bütün hayvanların her ml. için 30 IU’den daha düşük brusella aglütinasyon
titresi vermiş olması gereklidir. Birinci test enfekte hayvanın
uzaklaştırılmasından en az otuz gün sonra, ikinci test ise en az altmış gün
sonra yapılır.
(2) Şüpheli hayvanın sürüdeki hayvanlardan izole edildiği
durumlarda, hayvanın sürüye yeniden katılması ve statünün yeniden kazanılması
için, Serum Aglütinasyon testinde her ml. için 30 IU’dan daha düşük
aglütinasyon titresi vermesi ve komplement fiksasyon testinde negatif sonuç
vermesi veya Bakanlık tarafından bu amaç için onaylanmış başka bir test
kombinasyonunda negatif sonuç vermesi gerekmektedir.
2– Laboratuvar test sonuçlarına ve epidemiyolojik incelemelere
dayanarak bir sürüde brusella enfeksiyonunun varlığı tespit edilirse, bu
sürünün resmi brusellozdan ari statüsü iptal edilir. Bu durumdaki sürünün
statüsünü tekrar kazanabilmesi için salgın sırasında sürüde bulunan tüm
sığırlar, sürü kontrol testine tabi tutulacaktır. Oniki aylık yaşın üzerindeki
bütün sığırlar, enfekte hayvanların sürüden uzaklaştırılmasından en az otuz gün
sonra yapılan ilk test ve ilk testten altmış gün sonra yapılan ikinci testte
negatif sonuç vermelidir. Salgın sırasında gebe olan dişi hayvanlarla ilgili
olarak son kontrolün salgın sırasında gebe olan son hayvanın buzağılamasından
en az yirmibir gün sonra yapılması gereklidir.
D – Sığır brusellozu hastalığından ari statü
1– Bir sığır sürüsü, bu Ek’in B başlığının (b) bendi ve (c)
bendi ile alt bentlerinde belirtilen koşulları yerine getirdiğinde ve aşağıda
tarif edildiğişekilde aşılama uygulandığında brusellozdan aridir;
a) Dişi sığırlar üç – altı aylık yaşta iken canlı S–19 aşısı
(canlı suş) ile aşılanmıştır.
b) Canlı S–19 aşısı ile aşılanan otuz aylıktan küçük sığırlar
serum aglütinasyon testinde her ml. için 30 IU’dan yukarı ve 80 IU’dan
aşağıaglütinasyon titresi verebilirler ancak bu hayvanların bu durumda, oniki
aydan daha az zaman önce aşılanmış olmaları halinde komplement fiksasyon
testinde, 30 EEC ünitesinden daha aşağı sonuç vermesi ya da diğer bütün
durumlarda 20 EEC ünitesinden daha aşağı sonuç vermeleri gerekmektedir.
E – Sığır brusellozu hastalığından ari statünün devamı
1– Bir sığır sürüsü aşağıda belirtilen koşulları yerine
getirmesi durumunda brusellozdan ari statüsünü devam ettirir;
a) Bu Ek’in C başlığının ikinci fıkrasında belirtilen test
rejimlerinden birisine tabi olmalıdır.
b) Sürüye giren sığırlar bu Ek’in C başlığının dördüncü
fıkrasında belirtilenşartları taşımalı ya da;
(1) Brusellozdan ari sürülerden gelmiş olması ve oniki ayın
üzerindeki sığırların sürüye gelişinden otuz gün öncesine kadar ya da sürüye
girdikten sonra izolasyon durumunda iken serum aglütinasyon testinde her ml.
için 30 IU’dan aşağı aglütinasyon titresi vermeli ve Ek– 3’e uygun olarak
yapılan komplement fiksasyon testinde negatif sonuç vermeli veya,
(2) Brusellozdan ari sürüden gelmesi ve otuz aylık yaştan küçük
olması, canlıS–19 aşısı ile aşılanmış olması, serum aglütinasyon testinde her
ml. için 30 IU’dan yukarı fakat 80 IU’ dan düşük aglütinasyon testi vermelidir.
Ancak bu durumda oniki aydan daha az zaman öncesinde aşılanmış dişi hayvanların
komplement fiksasyon testinde 30 EEC ünitesinden düşük sonuç vermesi ve diğer
bütün durumlarda ise 20 EEC ünitesinden düşük sonuç vermeleri gerekmektedir.
F – Sığır brusellozu hastalığından ari statünün askıya alınması,
iptal edilmesi
1– Bir sığır sürüsünün brusellozdan ari statüsü aşağıdaki
durumlarda askıya alınır;
a) Bu Ek’in D ve E başlıklarında belirtilen şartların yerine
getirilmemesi veya,
b) Laboratuvar test sonuçlarına ve epidemiyolojik incelemelere
dayanarak otuz aydan büyük bir ya da daha fazla sayıda sığırın bruselloz
taşıdığından şüphe edilirseşüpheli hayvanlar kesilir ya da diğer hayvanlarla
doğrudan veya dolaylıtemaslarının önleneceği şekilde izole edilirler.
Hayvanların izole edilmesi durumunda bunların sürüye yeniden katılması için
serum aglütinasyon testinde her ml. için 30 IU’dan düşük aglütinasyon titresi
vermesi ve komplement fiksasyon testinde ya da Bakanlık onaylı diğer testlerde
negatif sonuç vermesi gerekmektedir. Hayvanların kesilmesi ve testler için
mevcut olmaması durumunda askı halinin kaldırılabilmesi için Ek–3’e uygun
olarak sürüde oniki aydan büyük bütün sığırlarda yapılan iki serum aglütinasyon
testinde her ml. için 30 IU’dan düşük aglütinasyon titresi elde edilmesi
gerekmektedir. Testlerden ilki hayvanların uzaklaştırılmasından otuz gün sonra
ikincisi ise bundan altmış gün sonra yapılacaktır.
c) Eğer bu başlığın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen testlerin
yapılacağıhayvanlar otuz aylıktan küçük ise ve canlı S–19 aşısı ile
aşılanmışlarsa, bunların serum aglütinasyon testlerinde 30 IU’dan yukarı fakat
80 IU’dan aşağısonuçları negatif olarak kabul edilecektir. Ancak bu durumda
komplement fiksasyon testinde oniki aydan daha az zaman öncesinde aşılanmış
olan dişi hayvanlar için 30 EEC ünitesinden düşük sonuç alınması ve veya diğer
bütün durumlarda 20 EEC ünitesinden düşük sonuç alınması gereklidir.
2– Laboratuvar test sonuçlarına ve epidemiyolojik incelemelere
dayanarak bir sürüde brusella enfeksiyonunun varlığı tespit edilirse bu sürünün
brusellozdan ari statüsü iptal edilir. Bu durumdaki sürünün statüsünü tekrar
kazanabilmesi için salgın sırasında sürüde bulunan tüm sığırlar, sürü kontrol
testine tabi tutulur. Oniki aylık yaşın üzerindeki aşılanmamış bütün
sığırların, ilk testin, enfekte sığır(lar)ın sürüden uzaklaştırılmasından en az
otuz gün sonra yapıldığı ve altmış gün aralıklı iki testte negatif sonuç
vermeleri şarttır. Salgın sırasında gebe olan dişi hayvanlarla ilgili olarak
son kontrolün salgın sırasında gebe olan son hayvanın buzağılamasından en az
yirmibir gün sonra yapılması gereklidir. Eğer burada belirtilen testlerin
yapılacağı hayvanlar otuz aylıktan küçük ise ve canlı S–19 aşısı ile
aşılanmışlarsa bunların serum aglütinasyon testlerinde her ml. için brusella
titrelerinin 30 IU’dan yukarıfakat 80 IU’dan aşağı sonuçları negatif olarak
kabul edilecektir. Ancak bu durumda komplement fiksasyon testinde oniki aydan
daha az zaman öncesinde aşılanmış olan dişi hayvanlar için 30 EEC ünitesinden
düşük sonuç alınması veya diğer bütün durumlarda 20 EEC ünitesinden düşük sonuç
alınması gereklidir.
G – Resmi olarak Sığır Brusellozundan ari bölge
1– Ülke ya da bir bölümü Bakanlık tarafından tespit edilen
kurallara göre aşağıda belirtilen koşulları yerine getirmesi durumunda resmi
olarak brusellozdan ari ilan edilecektir;
a) En az son üç yıldır brusella enfeksiyonundan dolayı hiçbir
atık vakasının olmaması, hiçbir B.Abortus izolasyonunun yapılmış olmaması ve
sürülerin her takvim yılının otuzbir Aralık tarihinde hesaplandığı şekilde en
az %99,8’inin beş yıl aralıksız resmi olarak brusellozdan ari statüsünü
kazanmış olmalıdır.
b) Her sığır küpelenerek kayıt altına alınacaktır.
c) Atık vakaları zorunlu olarak bildirilecek ve gerekli inceleme
yapılacaktır.
2– Ülke ya da bir bölümünün resmi olarak brusellozdan ari ilan
edilmesi için ayrıca;
a) Bu başlığın birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde
belirtilen koşullar sağlanmaya devam edecek ve brusellozdan kaynaklandığından
şüphe edilen atık vakalarının bildirimi ile incelenmesi zorunlu olacaktır.
b) Statünün kazanılmasını müteakip ilk beş yıllık sürede her yıl
sürülerin en az %20’sinde yirmidört ayın üzerindeki bütün sığırların Ek–3’e
uygun olarak yapılan serolojik testlerinde negatif sonuç vermeleri ya da sütçü
sığır sürülerinde Ek–3’e uygun olarak yapılan süt örneklerinin muayenesinde
negatif sonuç alınması gereklidir.
c) Bruselloz ile enfekte olduğundan şüphe edilen her sığır
yetkili birime bildirilmekte ve en az iki resmi serolojik kan testinden ve
uygun örneklerden mikrobiyolojik muayenenin dahil olduğu bruselloz yönünden
resmi epidemiyolojik incelemeye tabi tutulmaktadır.
ç) Bu başlığın (c) bendinde belirtilen testlerde negatif sonuç
alınana kadar devam edecek olan şüpheli dönemde, sürünün resmi olarak
brusellozdan ari statüsü askıya alınır. Ayrıca şüpheli sığırların temas ettiği
ve epidemiyolojik olarak bağlantılı olan diğer sürülerin de resmi
brusellozdan–ari statüleri askıya alınır.
d) Ari ilan edilen bölgede yayılma gösteren bir bruselloz
salgını söz konusu olduğunda bütün sığırlar kesime tabi tutulurlar. Kalan
şüpheli türlere ait hayvanlarda uygun testler yapılır ve barınaklar ve ekipman
temizlenir ve dezenfekte edilir.
3– Ek–1’de belirtilen amaçlara uygun olarak bir serolojik test
ile ya bir serum aglütinasyon testi, buffered brusella antijen testi,
komplement fiksasyon testi, plazma aglütinasyon testi, plazma ring testi,
mikro–aglütinasyon testi ya da Ek–3’te tarif edilen individüel kan ELISA testi
ifade edilmektedir. Bakanlık tarafından tespit edilen prosedüre uygun olarak
onaylanmış ve Ek–3’te tarif edilmiş diğer diyagnostik testler de Ek–1 amaçları
doğrultusunda kabul edilir. Süt testi ile, Ek–3’e uygun olan bir sütte ring
testi ya da sütte ELISA ifade edilmektedir.
Ek–2
RESMİOLARAK BRUSELLOZDAN (B. melitensis) ARİ
VE BRUSELLOZDAN ARİ KOYUN VEYA KEÇİ SÜRÜSÜ
A – Resmi olarak koyun keçi brusellozu hastalığından ari statü
1– Bir koyun veya keçi sürüsü aşağıdaki koşulların varlığında
resmi olarak brusellozdan (B. melitensis) aridir;
a) Bruselloza (B. melitensis) duyarlı bütün hayvanlarda en az
son oniki aydır brusellozun (B. melitensis) klinik belirtileri görülmez.
b) En az iki yıl önce genç Rev–1 aşısı ile ya da Bakanlık
tarafından tespit edilen prosedüre uygun olarak onaylanmış başka bir aşı ile
aşılanmışhayvanların dışında aşılanmış hiçbir koyun ve keçi bulunmamalıdır.
c) Altı ayın üzerindeki bütün koyun ve keçiler, altı ay ya da
daha fazla aralıkla Ek–4’ e uygun olarak yapılan iki testte negatif sonuç
vermelidir.
ç) Bu başlığın (c) bendinde belirtilen testleri müteakip,
sürüde, yalnızca sürüde doğmuş olan koyun ve keçiler bulunmalı ya da resmi
olarak brusellozdan ari sürülerden gelen koyun ve keçilerden oluşmalıdır.
B – Resmi olarak koyun keçi brusellozu hastalığından ari statünün
devamı
1– Bir koyun keçi sürüsü aşağıda belirtilen koşulları yerine
getirmesi durumunda resmi olarak brusellozdan ari statüsünü devam ettirir;
2– Resmi olarak brusellozdan (B. melitensis) ari koyun veya keçi
işletmelerinin resmi olarak brusellozdan ari olarak tanınan bir bölgede
bulunmaması durumunda ve içerisine ariliği tespit edildikten sonra hayvan
girişi olan işletmelerde, altı ayın üzerindeki hayvanları temsil edici sayıda
koyun ve keçiler yılda bir kontrole tabi tutulur. Sürünün resmi brusellozdan
(B. melitensis) ari statüsünü devam ettirmesi için bu testlerin sonuçlarının
negatif olması gereklidir. Her işletmede test edilecek temsili hayvan sayısı
aşağıdaki şekilde tespit edilmelidir.
a) Altı ayın üzerindeki kastre edilmemiş bütün erkek hayvanlar.
b) Son testten sonra işletmeye getirilmiş olan bütün hayvanlar.
c) Üreme yaşına (cinsel olgunluğa) ulaşmış olan dişilerin % 25’i
ya da sağımdaki hayvanlarda her işletme için minimum 50 hayvan, 50’den az
sayıda dişi hayvan varsa tüm dişi hayvanlar.
3– Koyun ya da keçi işletmelerinin %99’undan fazlasının resmi
olarak brusellozdan (B. melitensis) ari olarak ilan edildiği, resmi olarak
brusellozdan ari bir bölge için, resmi olarak brusellozdan ari koyun ve keçi
işletmelerinin kontrol sıklığı, resmi olarak brusellozdan ari olmayan
işletmelerin resmi kontrol altına alınması veya eradikasyon programına dahil
edilmiş olması şartı ile üç yıla uzatılabilir.
C – Resmi olarak koyun keçi brusellozu hastalığından ari
statünün iptali
1– Bir koyun keçi sürüsünün resmi olarak brusellozdan ari
statüsü;
a) Bir ya da daha fazla sayıda koyun ya da keçinin bruselloz (B.
melitensis) taşıdığından şüphe edilmesi durumunda, işletmenin resmi olarak
brusellozdan ari statüsü yetkili birim tarafından iptal edilir. Ancak hayvan ya
da hayvanlar derhal itlaf edilir veya hastalığın resmi tespitine kadar izole
edilirse veya hastalık şüphesi resmi olarak kaldırılırsa statü şartlı olarak
askıya alınabilir.
b) Brusellozis (B. melitensis) tespit edildiğinde şartlı olarak
askıya alma durumunun yetkili birim tarafından kaldırılması için, bütün enfekte
hayvanların ya da enfeksiyona duyarlı tüm hayvan türlerinin kesilmesi ve en az
üç ay ya da daha fazla aralıkla Ek–4’ e uygun olarak yapılan iki testte
işletmedeki altıaylıktan yaşlı bütün hayvanların negatif sonuç vermesi gerekir.
2– Yetkili birim, enfekte sürü, resmi olarak brusellozdan (B.
melitensis) ari olarak tanımlanan bir bölgede yer alıyorsa;
a) Sürüdeki bütün enfekte hayvanları ve bütün enfeksiyona
duyarlı hayvan türüne ait hayvanları kestirir.
b) Epidemiyolojik bir inceleme yaptırır ve enfekte sürü ile
epidemiyolojik bağlantısı bulunan sürülerde bu başlığın birinci fıkrasının (b)
bendinde belirtilen testlerin yapılmasını sağlar.
3– Bakanlık bu Ek’in B başlığı kapsamında bir bruselloz
salgınının tespit edilmesi durumunda, yeni bruselloz (B. melitensis) salgını
ile ilgili koşullarıgözden geçirerek, gerekli gördüğünde bölgenin statüsünün
askıya alınmasına ya da iptaline karar verebilir. Statünün iptali durumunda
yeniden statü kazanılmasının şartları aynı prosedüre uygun olarak
belirlenecektir.
Ç – Resmi olarak koyun keçi brusellozu hastalığından ari sürüye
yeni hayvan katılması
1– Resmi olarak brusellozdan ari bir koyun veya keçi sürüsüne
yeni koyun ve keçilerin katılmasına aşağıdaki koşullar yerine getirilmediği
sürece izin verilmez;
a) Resmi olarak brusellozdan ari koyun ve keçi sürülerinden
gelen koyun ve keçiler olmalıdır.
b) Brusellozdan ari bir işletmeden gelmesi ve;
(1) Bakanlığın belirlediği şekilde, küpelenerek tanımlanmış
olmaları,
(2) Bruselloza karşı kesinlikle hiç aşılanmamış olmaları veya
aşılanmışlarsa bunun iki yılı aşkın bir süre öncesinde gerçekleşmiş olması
gereklidir. Ayrıca iki yaşın üzerindeki dişi hayvanlar yedi aydan önce
aşılanmışlarsa da sürüye katılabilirler ve
(3) Bulundukları sürüde resmi gözetim altında izole edilmiş
olmaları ve bu tür izolasyon sırasında Ek–4’ e uygun olarak en az altı hafta
ara ile yapılan iki testte negatif sonuç vermiş olmaları gereklidir.
D – Resmi olarak koyun keçi brusellozundan ari bölge
1– Ülke ya da bir bölümünün Bakanlık tarafından resmi olarak
brusellozdan ari olarak tanımlanması için;
a) İçerisinde bulunan koyun ve keçi işletmelerinin en az
%99,8’inin resmi olarak brusellozdan ari işletmeler olmalıdır veya,
b) Aşağıda belirtilen koşulları yerine getirmesi gereklidir.
(1) En az beş yıldır koyun ve keçi brusellozu bildirimi zorunlu
bir hastalık olmalıdır.
(2) En az beş yıldır hiçbir koyun ve keçi brusellozu resmi
olarak tespit edilmemelidir.
(3) Aşılama en az üç yıldır yasaklanmış olmalıdır.
c) Ülke ya da bir bölümünde Bakanlık tarafından tespit edilen
koşullara uyulmalıdır.
2– Yukarıda açıklanan koşulların yerine getirilmesi yanında,
a) Ülke ya da bir bölümünün resmi olarak brusellozdan ari (B.
melitensis) olarak tanımlanmasından sonraki ilk yıl içinde sürü ya da mezbaha
düzeyinde rastgele kontroller yapıldığında, %99 güven aralığında işletmelerin
%0.2’sinden daha azının enfekte olarak tespit edilmesi ya da altı ayın
üzerindeki bütün koyun ve keçilerin en az %10’unun Ek–4’ e uygun olarak yapılan
testlerinde negatif sonuç vermeleri gereklidir.
b) Ülke ya da bir bölümünün resmi olarak brusellozdan ari (B.
melitensis) olarak tanınmasından sonraki ikinci yıl içinde işletme ya da
mezbaha düzeyinde rasgele kontroller yapıldığında %95 güven aralığında işletmelerin
%0.2’sinden daha azının enfekte olarak tespit edilmesi ya da altı ayın
üzerindeki bütün koyun ve keçilerin en az %5’inin Ek–4’ e uygun olarak yapılan
testlerinde negatif sonuç vermeleri gereklidir.
c) Bu başlığın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen şartlarda,
Bakanlık tarafından tespit edilen prosedüre uygun olarak değişikliğe
gidilebilir.
E – Koyun keçi brusellozu (B. melitensis) hastalığından ari
statü
1– Bir koyun veya keçi sürüsü aşağıdaki koşulların varlığında
brusellozdan (B. melitensis) aridir;
a) Bruselloza (B. melitensis) duyarlı bütün hayvanlar en az son
oniki aydır brusellozun (B. melitensis) klinik belirtilerini göstermemelidir.
b) Koyun veya keçilerin tamamı ya da bir kısmı Genç Rev–1 aşısı
veya Bakanlıkça belirlenen prosedüre uygun olarak onaylanmış bir başka aşı ile
aşılanmıştır. Hayvanlar üç – altı aylık yaşta iken aşılanmış olmalıdır.
c) Test sırasında sürüde onsekiz ayın üzerindeki bütün aşılanmış
koyun ve keçilerde en az altı ay ara ile Ek–4’ e uygun olarak yapılan iki
testte negatif sonuç alınmalıdır.
ç) Aşılanmamış ve test sırasında altı ayın üzerindeki bütün
koyun ve keçilerde en az altı ay ara ile Ek–4’e uygun olarak yapılan iki testte
negatif sonuç alınmalıdır.
d) Sürüde bruselloz testlerinin uygulanmasından sonra, sürüye
katılan bütün koyun ve keçiler ya bu işletmede doğmuş ya da brusellozdan ari
bir sürüden gelmiş olmalıdır.
2– Brusellozdan ari olduğu yetkili birimce tespit edildikten
sonra yukarıda belirtilen şartlar yerine getirilmeye devam edilmelidir.
F – Koyun keçi brusellozu (B. melitensis) hastalığından ari
statünün devamı
1– Bir koyun keçi sürüsü aşağıda belirtilen koşulları yerine
getirmesi durumunda brusellozdan ari statüsünü devam ettirir;
a) Sürüde mevcut koyun ve keçi sayısını temsil edici sayıda
hayvan yılda bir kez teste tabi tutulur. İşletmenin statünü koruması testlerin
negatif çıkmasına bağlıdır.
b) Sürüde test edilecek temsili hayvan sayısı aşağıdaki şekilde
tespit edilmelidir.
(1) Altı ayın üzerindeki kastre edilmemiş ve aşılanmamış bütün
erkek hayvanlar,
(2) Onsekiz ayın üzerindeki bütün kastre edilmemiş ve aşılanmış
olan erkek hayvanlar,
(3) Son testten sonra sürüye getirilmiş olan bütün hayvanlar,
(4) Üreme yaşına (cinsel olgunluğa) ulaşmış olan dişilerin %
25’i ya da sağımdaki hayvanlarda minimum elli hayvan, elliden az sayıda dişi
hayvan varsa bütün dişi hayvanlar test edilir.
G – Koyun keçi brusellozu (B. melitensis) hastalığından ari
statünün iptali
1– Bir koyun keçi sürüsünün brusellozdan ari statüsü;
a) Bir ya da daha fazla sayıda koyun ya da keçinin bruselloz (B.
melitensis) taşıdığından şüphe edilmesi durumunda, sürünün brusellozdan ari
statüsü yetkili birim tarafından iptal edilir. Ancak hayvan ya da hayvanlar
derhal itlaf edilir veya hastalığın resmi tespiti yapılana kadar izole edilirse
veya hastalıkşüphesi resmi olarak kaldırılırsa statü şartlı olarak askıya
alınabilir.
b) Brusellozis (B. melitensis) tespit edildiğinde şartlı olarak
askıya alma durumunun yetkili birim tarafından kaldırılması için, bütün enfekte
hayvanların ya da enfeksiyona duyarlı tüm hayvan türlerinin kesilmesi ve en az
üç ay ya da daha fazla aralıkla Ek–4’ e uygun olarak aşağıda belirtilen
hayvanlarda yapılan iki testte negatif sonuç alınması gereklidir.
(1) Onsekiz aylık yaşın üzerindeki bütün aşılanmış hayvanlar,
(2) Altı aylık yaşın üzerindeki bütün aşılanmamış hayvanlar.
Ğ – Koyun keçi brusellozu (B. melitensis) hastalığından ari
sürüye yeni hayvan katılması
1– Brusellozdan ari bir koyun veya keçi sürüsüne yeni koyun ve
keçilerin katılmasına aşağıdaki koşullar yerine getirilmediği sürece izin
verilmez;
a) Brusellozdan (B. melitensis) ari ya da resmi olarak ari bir
işletmeden gelen koyun ve keçiler olmalıdır.
b) (a) bendinde belirtilen işletmelerin dışındaki işletmelerden
gelen hayvanların aşağıda yer alan şartları yerine getirmesi gerekmektedir.
(1) Hayvanların Bakanlıkça belirlenen şekilde küpelenerek
tanımlanmışolmalıdır.
(2) Bruselloza (B. melitensis) duyarlı türlere ait bütün
hayvanlar, en az oniki aydır brusellozun (B. melitensis) klinik belirtileri
görülmeyen sürülerden gelmelidir.
c) Son iki yıl içinde aşılanmamış olmaları veya,
(1) Bulundukları sürüde resmi veteriner hekim gözetimi altında
izole birşekilde tutulmuş olmaları ve bu süre içinde Ek–4’ e uygun olarak en az
altı ay ara ile yapılan iki teste negatif sonuç vermiş olmalı veya,
(2) Üç – altı aylık yaşta ve varış yeri olan sürüye
girişlerinden en az onbeş günden öncesinden Genç Rev–1 aşısı ile ya da Bakanlık
tarafından tespit edilen prosedüre uygun olarak onaylanmış olan diğer bir aşı
ile aşılanmış olmalarıgerekmektedir.
H – Brusellozdan ari koyun veya keçi sürüsünün, resmi olarak
brusellozdan ari sürü statüsü kazanması
1– Brusellozdan (B. melitensis) ari bir koyun veya keçi
işletmesinin resmi olarak brusellozdan (B. melitensis) ari bir sürü statüsü
kazanması için aşağıdaki koşulların yerine getirildiği minimum iki yıllık bir
sürenin geçmesi gerekmektedir;
a) Sürüde en az iki yıl önce bruselloza karşı (B. melitensis)
aşılanmış hayvan bulunmamalıdır.
b) İkinci yılın sonunda Ek–4’ e uygun olarak yapılan testte altı
ayın üzerindeki bütün hayvanların negatif sonuç vermeleri gerekir.
c) İki yıllık süre boyunca bu Ek’in Ğ başlığında belirtilen
koşullara uygunluk devam etmelidir.
Ek–3
ETKENİN TANIMLANMASI, BRUSELLOZ TESTLERİ
VE REFERANS LABORATUVARLARI
A – Etkenin tanımlanması
1 – Abort materyalinde, vajinal akıntılarda veya sütte Brusella
organizmalarının morfolojilerinin modifiye asit–fast ya da immünspesifik boyama
ile gösterilmeleri, özellikle de serolojik testlerle desteklendiğinde,
brusellozun varlığına işaret eden bulgulardır. İzolasyondan sonra faj lizis
ve/veya oksidatif metabolizma testleri, kültürel, biyokimyasal ve serolojik
kriterler ile tür ya da biyovarın tanımlanacaktır. Kullanılan teknik ve
vasatlar ile bunların standardizasyonu ve sonuçların yorumlanması OIE
Diyagnostik Testler ve Aşılarla İlgili Standartlar Rehberi’nde, Sığır
Brusellozu ve Koyun Keçi Brusellozu teşhisi için belirtilen güncel
uygulamalarla uyumlu olacaktır.
B – Bruselloz testleri
1– İmmunolojik testler.
2– Standartlar.
a) Roz Bengal testi (RBT), serum aglütinasyon testi (SAT),
komplement fiksasyon testi (CFT) ve süt ring testinde (MRT) kullanılan bütün
antijenlerin hazırlanmasında Brusella abortus biyovar 1 Weybridge suş No 99 ya
da USDA suşu 1119–3 kullanılır.
b) RBT, SAT, CFT ve MRT için standart referans serum OIE
uluslararası referans standart serumu (OIEISS) olup bu serum WHO ikinci
uluslararası anti–Brusella abortus serumu (ISAbS) olarak da isimlendirilmiştir.
c) ELISA testleri için standart referans serumlar aşağıda
belirtilmiştir;
(1) OIEISS,
(2) Zayıf pozitif OIE ELISA standart serumu (OIEELISAWPSS),
(3) Kuvvetli pozitif OIE ELISA standart serumu (OIEELISASPSS),
(4) Negatif OIE ELISA standart serumu (OIEELISANSS).
ç) OIEISS, OIEELISAWPSS, OIEELISASPSS ve OIEELISANSS
kendilerinden yola çıkılarak, her bir test için oluşturulması zorunlu olan
ikincil ulusal referans standartlarının (çalışma standartları) hazırlandığı
uluslararası birincil standartlardır.
3– Serum ya da sütte sığır brusellozunun tespitinde kullanılan
enzim–linked immunosorbent assay (ELISA) veya diğer bağlayıcı testler aşağıdaki
gibidir;
a) Materyal ve ayıraçlar, kullanılan teknik ve sonuçların
yorumlanması OIE Diyagnostik Testler ve Aşılarla İlgili Standartlar El Kitabı
yer alan prensipler ile uyumlu olmalı ve en azından laboratuvar ve diyagnostik
çalışmaları içermesi gerekmektedir.
b) Testin standardizasyonu.
(1) Test prosedürünün individüel serum örnekleri için
standardizasyonu:
Negatif serum içinde (ya da negatif toplu serum örnekleri
içinde) hazırlanan OIEISS’in 1/150 ön–dilüsyonu veya OIEELISAWPSS ‘ın 1/2
ön–dilüsyonu veya OIEELISASPSS’ın 1/16 ön–dilüsyonunun pozitif reaksiyon
vermesi gerekir.
Negatif serum içinde (ya da negatif toplu serum örnekleri
içinde) hazırlanan OIEISS’ın 1/600 ön–dilüsyonu veya OIEELISAWPSS’ın 1/8
ön–dilüsyonu veya OIEELISASPSS’ın 1/64 ön–dilüsyonunun negatif reaksiyon
vermesi gerekir. OIEELISANSS’ın daima negatif reaksiyon vermesi gerekir.
(2) Havuz serum örneklerinin test prosedürünün standardizasyonu:
Negatif serum içinde (ya da negatif toplu serum örnekleri
içinde) hazırlanan ve havuzu oluşturan örnek sayısı kadar negatif serumla
tekrar dilüe edilen OIEISS’ın 1/150 ön–dilüsyonuveya OIEELISAWPSS’ın 1/2
ön–dilüsyon veya OIEELISASPSS’ın 1/16 ön–dilüsyonunun pozitif reaksiyon vermesi
gerekir. OIEELISANSS’ın daima negatif reaksiyon vermesi gerekir.Testin,
serumlarından havuz oluşturulmuş bir hayvan grubu içerisindeki tek bir hayvanda
enfeksiyon belirtisini yeterli düzeyde tespit etmeye yeterli olması
gerekmektedir.
(3) Havuz oluşturulmuş süt veya peynir altı suyu test
prosedürünün standardizasyonu:
Negatif serum içinde (ya da negatif toplu serum örnekleri
içinde) hazırlanan ve negatif süt ile 1/10 oranında tekrar dilüe edilen
OIEISS’ın 1/1000 ön–dilüsyonu veya OIEELISAWPSS’ın 1/16 ön–dilüsyonu veya OIEELISASPSS’ın
1/125 ön–dilüsyonunun pozitif reaksiyon vermesi gerekir.1/10 negatif süt içinde
dilüe edilmiş olan OIEELISANSS’ın daima negatif reaksiyon vermesi
gerekir.Testin, süt veya peynir altı suyu örneklerinden havuz oluşturulmuş bir
hayvan grubu içerisindeki tek bir hayvanda enfeksiyon belirtisini yeterli
düzeyde tespit etmeye yeterli olması gerekmektedir.
4– Sığır brusellozunun teşhisinde ELISA testlerinin kullanım
koşulları;
a) Serum örneklerinde ELISA testleri için yukarıda belirtilen
kalibrasyon koşullarının kullanılarak, ELISA’nın diyagnostik sensitivitesinin
içinde bulunulan epidemiyolojik durum göz önüne alınarak, RBT veya CFT’ye eşit
ya da daha yüksek olması gerekmektedir.
b) Havuz oluşturulmuş süt örneklerinde ELISA testleri için
yukarıda belirtilen kalibrasyon koşullarının kullanılarak, ELISA’nın
diyagnostik sensitivitesinin içinde bulunulan epidemiyolojik durumla birlikte
ortalama ve beklenen en iyi yetiştirme sistemleri göz önüne alınarak MRT’ye
eşit ya da daha yüksek olmasıgerekmektedir.
c) ELISA testlerinin sürü statüsünün tespiti ve korunmasında
sertifikasyon amacı ile kullanıldığı durumlarda serum örneklerinden havuz
oluşturulmasında test sonuçlarının hiçbir şüpheye yer vermeksizin havuzda yer
alan münferit hayvan ile ilişkili olduğunu ortaya koyacak şekilde
oluşturulmasıgerekmektedir. Hayvanlardan alınan individüel serum örneklerinde
teyit edici testlerin de uygulanması zorunludur.
ç) ELISA testleri bir çiftlikte sağımdaki süt ineklerinin en az
%30’undan toplanan sütlerden hazırlanan bir süt örneğinde kullanılabilir. Bu
metot kullanılacağı zaman muayene için alınan örneklerin, kendilerinden süt
örneği alınan ilgili hayvanlarla şüpheye yer vermeyecek şekilde bağlantısının
kurulabilmesini sağlamak amacı ile gerekli önlemler alınmalıdır. Münferit
hayvanlardan alınan serum örneklerinde teyit edici testlerin
yapılmasızorunludur.
5– Komplement fiksasyon testi (CFT).
a) Antigen, fenol–salin (NaCl %0,85 (m/v)) ve veronal bufferda
fenol %0,5 % (v/v) (hacim/hacim) içindeki bakteriyel süspansiyondan oluşur.
Antijenlerin konsantre durumda dağıtımında kullanılan dilüsyon faktörünün şişe
etiketinde belirtilmesi gerekir. Antijen 4 °C’de saklanmalı ve
dondurulmamalıdır.
b) Sığır serumunun inaktivasyonu 56 ila 60 °C arasında, otuz –
elli dakika süre ile yapılmalıdır.
c) Test prosedürü içinde gerçek bir reaksiyon oluşturmak için
total hemoliz için gerekli olan minimum dozdan daha yüksek dozda bir komplement
dozu kullanılmalıdır.
ç) Komplement fiksasyon testinin yapılmasında, her defasında
aşağıdaki kontrollerin yapılması zorunludur;
(1) Serumun anti–komplementer etkisi,
(2) Antijenin kontrolü,
(3) Sensitize (duyarlı hale gelmiş) alyuvarların kontrolü,
(4) Komplementin kontrolü,
(5) Pozitif serum kullanılırken reaksiyon başlangıcındaki
sensitivitenin kontrolü,
(6) Negatif serum kullanılarak reaksiyonun spesifisitesinin
kontrolü.
d) Sonuçların hesaplanması: CFT testte sonuçlar, Ulusal Standart
anti Brusella Abortus Serum (USAbS) a göre yapılır. USAbS, 1 ml.’sinde 1000
internasyonal Komplement Fikzasyon Ünitesi (ICFTU) ihtiva eder. Serum
International Standart Serum (OIEISS) baz alınarak standardize edilmiştir. CFT
inde kullanıldığı zaman alınan titre TUSAbS (OIEISS) olarak verilir. Test
edilen serumun titresi ise TTESTSERUM olarak verilir. Test sonucu, test edilen
serumun her ml deki ICFTU ni gösterecek şekilde verilir. Elde edilen titrenin
ICFTU nin hesaplanmasında kullanılan Faktör (F) titrenin ICFTU e dönüştürülmesi
için kullanılır ve aşağıdaki formül ile hesaplanır;
F = 1000 × 1/ TUSAbS(OIEISS)
Test serumunun her ml. sindeki internasyonal CFT ünitesinin
(ICFTUTESTSERUM) hesaplanmasında kullanılan formül;
ICFTUTESTSERUM = F × 1/ TUSAbS
Örnek:
Uygulanan CFT testinde TUSAbS titresi 1/1280 de pozitif reaksiyon vermiş ve TTESTSERUM
titresi 1/320 de pozitif vermiş bir serumun ICFTU nin hesaplanması;
F= 1000 × 1/1/1280= 1000 × 0.0078125 = 0.78125
ICFTUTESTSERUM = 0.78125 × 320 = 250
Örnek serum 250 ICFTU ihtiva eder. 20 ICFTU ve üzeri olarak
tespit edilen titreler pozitif olarak kabul edilir.
e) Sonuçların yorumlanması; ml.’de yirmi ya da daha fazla ICFTU
içeren bir serum pozitif kabul edilir.
6– Süt ring testi (MRT).
a) Antijen fenol salin (NaCl %0,85 (m/v) ve fenol %0,5 (v/v))
içindeki bakteriyel süspansiyonun hematoksilen ile boyanmasıyla meydana gelir.
Antijen 4 °C’de saklanır ve dondurulmaz.
b) Antijen sensitivitesi OIEISS ile bağlantılı olarak antijenin
OIEISS’in negatif sütte 1/500 dilüsyonunda pozitif reaksiyon verirken 1/1000
dilüsyonda negatif sonuç verecek şekilde standardize edilmesi gerekmektedir.
c) Ring testi çiftlikteki her süt yayığı içeriği ya da dökme
tankı içeriğini temsil edecek örneklerde yapılmalıdır.
ç) Süt örnekleri dondurulmamalıdır, ısıtılmamalıdır ya da aşırı
şekilde sallanmamalıdır.
d) Reaksiyon aşağıda sıralanan metotlardan biri kullanılarak
gerçekleştirilmelidir;
(1) 1 ml hacimde bir süt örneğinin en az 25 mm. lik yükseklikte
bir süt kolonunda, boyalı standardize antijenlerden birinin ya 0,03 ml ya da
0,05 ml miktarında eklenmesi,
(2) 2 ml hacimde bir süt örneğinin en az 25 mm. lik yükseklikte
bir süt kolonunda, boyalı standardize antijenlerden birinin 0,05 ml miktarında
eklenmesi,
(3) 8 ml. hacminde süte standardize boyalı antijenlerden
birinden 0,08 ml miktarında eklenmesi.
e) Süt ve antijen karışımlarının pozitif ve negatif çalışma standartları
ile birlikte 37 °C’de altmış dakika inkübe edilmesi gerekir. Bunu müteakip 4
°C’de onaltı – yirmidört saatlik ilave bir inkübasyon testin duyarlılığını
artırır.
f) Sonuçların yorumlanması.
(1) Negatif reaksiyon: renkli süt, renksiz krema,
(2) Pozitif reaksiyon: Tıpatıp aynı renkte süt ve krema veya
renksiz süt ve renkli krema.
7– Roz bengal pleyt Test (RBT).
a) Antijen pH of 3,65 ± 0,05’de roz bengal boyası ile boyanmış
Brusella antijen dilüenti içinde tamponlu bir bakteriyel süspansiyondan oluşur.
Kullanıma hazır olarak dağıtımı yapılacak antijenin 4 °C’de muhafaza edilmesi
ve dondurulmamasıgerekmektedir.
b) Antijen hücre konsantrasyonuna bakılmaksızın hazırlanmalı
fakat sensitivitesi OIEISS ile bağlantılı olarak antijenin 1/45 serum
dilüsyonda pozitif ve 1/55 dilüsyonda negatif sonuç verecek şekilde standardize
edilmesi gerekir.
c) RBT şu şekilde yapılmalıdır;
(1) Serum (20–30 µl) beyaz zemin (tuğla) ya da emaye pleyt
üzerinde eşit hacimde antijen ile karıştırılır ve 2 cm çapında bir zon oluşması
beklenir. Karışım ortam sıcaklığında dört dakika süre ile hafifçe sallanır ve
sonra uygun ışık altında aglütinasyon yönünden incelenir.
(2) Otomatik metot kullanılabilir fakat bunun en az manüel metot
kadar duyarlıolması zorunludur.
(3) Sonuçların yorumlanması; kenarlarda aşırı bir kuruma
olmadığı sürece gözle görülebilir herhangi bir reaksiyon pozitif olarak kabul
edilir. Pozitif ve negatif çalışma standartları her test serisinde
bulunmalıdır.
8– Serum aglütinasyon testi (SAT).
a) Antijen fenol salinde (NaCl %0,85 (m/v) ve fenolde %0,5
(v/v)) bakteriyel süspansiyondan oluşur. Formaldehit kullanılmamalıdır.
Konsantre durumda dağıtımı söz konusu olan antijenin dilüsyon faktörünün şişe
etiketi üzerinde belirtilmesi koşuluyla dağıtımı yapılabilir. Antijen süspansiyonuna
final test dilüsyonuna serum aglütinasyon testinde yanıltıcı pozitiflerin
oranını düşürmek için 5mm EDTA ilave edilebilir. Daha sonra antijen
süspansiyonunda pH yeniden 7,2’ye ayarlanmalıdır.
b) OIEISS 1 000 uluslararası aglütinasyon birimi içerir.
c) Antijen hücre konsantrasyonuna bakılmaksızın hazırlanır fakat
sensitivitesi OIEISS ile bağlantılı olarak antijenin ya 1/600–1/1000 final
serum dilüsyonunda %50 aglütinasyon vereceği şekilde ya da 1/500–1/750 final
serum dilüsyonunda %75 aglütinasyon vereceği şekilde standardize edilmelidir.
Ayrıca tanımlanmış serum paneli kullanılarak yeni ve önceden standardize
edilmiş olan antijen beçlerinin reaktivitelerinin karşılaştırılması
önerilmektedir.
ç) Test ya tüplerde ya da mikropleytlerde yapılır. Antijen ve
serum dilüsyonları karışımı 37 °C’de onaltı – yirmidört saat inkübe
edilmelidir. Her serum için en az üç dilüsyon hazırlanmalıdır. Şüpheli serum
dilüsyonlarıpozitiflik limiti içinde okunan reaksiyonun median tüpte okunmasını
sağlayacakşekilde (ya da mikropleyt metodunda gözde) düzenlenmelidir.
d) Sonuçların yorumlanması; bir serumun Brusella
aglütinasyonunun derecesi her ml.’de IU cinsinden ifade edilir. 30 ya da daha
yukarı IU içeren bir serum pozitif olarak kabul edilir.
C – cELISA testi
1– Kompetitif enzyme linked immunosorbent assay (cELISA) testi.
2– cELISA için kullanım şartları;
a) cELISA ticari amaçlı sertifikalandırmalarda kullanılamaz.
b) cELISA’nın örneğin indirekt ELISA’dan daha yüksek
spesifisiteye sahip olduğu gösterilmiştir. Bu nedenle serolojik testlerin
sonuçlarının değerlendirilmesini destekleyici bir metot olarak kullanılabilir.
3– Test prosedürü, OIE Diyagnostik Testler ve Aşılarla İlgili
Standartlar El Kitabına uygun olarak gerçekleştirilecektir.
Ç – Ulusal Referans laboratuvarları
1– Ulusal Referans laboratuarları.
2– Ulusal Referans laboratuvarlarının görev ve sorumlulukları;
a) Ülkede kullanılan test metodunun güvenilirliğini gösteren
geçerlilik çalışmalarının sonuçlarının onaylanması,
b) Kullanılan ELISA kitlerinde havuz oluşturulacak maksimum
örnek sayısının tespiti,
c) Standart ikincil ulusal referans serumlarının (çalışma
standartları)uluslararası birincil standart seruma karşı kalibre edilmesi,
ç) Ülkede kullanılan antijenlerin ve ELISA kit beçlerinin kalite
kontrolleridir.
Ek–4
RESMİBRUSELLOZ (B. melitensis) TESTLERİ
A –Testler
1– Roz Bengal Testi;
a) Rose Bengal testi koyun veya keçi sürülerinde resmi olarak
brusellozdan ari ve brusellozdan arilik statüsünün elde edilmesinde izleme
(screening) testi olarak kullanılabilir. Testin uygulanması Ek–3’e göre
yapılır.
b) Roz Bengal testini uygularken, işletmedeki hayvanlardan
%5’ten fazlasıpozitif reaksiyon verirse, işletmedeki her hayvan üzerinde
komplement fiksasyon metodu ile bir test daha uygulanır.
2– Komplement–fiksasyon testi;
a) Komplement–fiksasyon testi bütün münferit hayvan testlerinde
kullanılmalıdır.
b) Komplement–fiksasyon testi koyun veya keçi işletmelerinde
işletmenin resmi olarak brusellozdan ari veya brusellozdan ari statüsü elde
edilmesinde kullanılabilir.
c) 20 ya da daha yüksek CFT birim/ml. içeren serumlar pozitif
olarak kabul edilir.
3– Kullanılan antijenler ulusal referans laboratuvarı tarafından
onaylanmalıdır. İkinci uluslararası standart anti brusella abortus serumuna
karşı standardize edilmelidir.
4– Çalışma serumu standart serumla standardize edilmelidir ve
Merkez Veteriner Laboratuvarı, Weybridge, Surrey, İngiltere tarafından
hazırlanan ikinci uluslararası standart anti brusella abortus serumuna uyumlu
olmalıdır.
B – Bulaşıcı Epididimitis (Brusella ovis) Resmi Testi
1– Komplement–fiksing testi;
a) Kullanılan spesifik antijen ulusal referans laboratuvarı
tarafından onaylanmalıve uluslararası standart anti brusella ovis serumuna
karşı standardize edilmelidir.
b) Çalışma serumu Merkez Veteriner
Laboratuvarı, Weybridge, Surrey, İngiltere tarafından hazırlanan uluslararası
standart anti brusella ovis serumu ile standardize edilmelidir. Her ml. için 50
ya da daha yüksek uluslararası birim içeren bir serum pozitif olarak kabul
edilir.
YILLARA GÖRE ARİ İŞLETME-HAYVAN VE
DESTEKLEME
Yıllar
|
Ari İşletme Sayısı
|
Ari Hayvan Sayısı
|
Ödenen Destekleme Miktarı
|
2003
|
|||
2004
|
|||
2005
|
|||
2006
|
113
|
7.046
|
352.300 TL
(50TL/hayv.)
|
2007
|
240
|
16.886
|
818.950 TL
(50TL/hayv.)
|
2008
|
248
|
17.614
|
880.700 TL (50TL/hayv.)
|
2009
|
154+5(TİGEM)
|
25.337+2.229(TİGEM
|
7.728.900 TL
(300TL/hayv.)
|
2010
|
230+12(TİGEM)
|
34.184+7.361(TİGEM)
|
11.072.700 TL
(300TL/hayv.)
|
2011
|
246
|
47.043
|
13.818.900 TL
(300TL/hayv.)
|
YILI
|
ARİ İŞLETME OLUŞTUMA PROJESİ KAPSAMINDA ÖDENEN TAZMİNATLAR
|
|||||
TÜBERKÜLOZ
|
BRUSELLA
|
TOPLAM
|
||||
Hayvan Sayısı
|
Ödenen Tazminat
|
Hayvan Sayısı
|
Ödenen Tazminat
|
Hayvan Sayısı
|
Ödenen Tazminat
|
|
2004
|
432
|
718.217.192.000
TL
|
4
|
4.842.500.000
TL
|
436
|
723.059.692.000
TL
|
2005
|
562
|
1.047.255.830
TL
|
-
|
-
|
562
|
1.047.255.830
TL
|
2006
|
1343
|
2.711.304,38
YTL
|
15
|
18.886,80
YTL
|
1358
|
2.730.191,28
YTL
|
2007
|
924
|
1.812.788,05
YTL
|
72
|
141.134,61
YTL
|
996
|
1.953.922,66
YTL
|
2008
|
584
|
1.118.137,48
YTL
|
332
|
658.769,53
YTL
|
916
|
1.776.907,01
YTL
|
2009
|
179
|
392.640,08
TL
|
57
|
70.375,28
TL
|
236
|
463.015,36
TL
|
2010
|
134
|
486.461,50
TL
|
7
|
17.485,50
TL
|
141
|
503.947,00
TL
|
2011
|
1020
|
3.314.390
TL
|
1
|
2.088
TL
|
1021
|
3.316.478
TL
|
YILLARA GÖRE
BRUSELLA TARAMA VE POZİTİF VAKA SAYILARI
Yıllar
|
Tarama Sayısı
|
Pozitif Vaka Sayısı
|
Ödenen Tazminat Miktarı
|
2000
|
2674
|
182
|
55.869.960.270 TL
|
2001
|
1554
|
263
|
87.294,651.000 TL
|
2002
|
566
|
72
|
25.426.778.000 TL
|
2003
|
1066
|
229
|
224.324.812.858 TL
|
2004
|
2701
|
301
|
373.853.010.000 TL
|
2005
|
6122
|
759
|
990.287.670 YTL
|
2006
|
10131
|
1173
|
1.621.320,81 YTL
|
2007
|
8824
|
3234
|
5.342.491,48 YTL
|
2008
|
32091
|
3840
|
6.547.831,48 YTL
|
2009
|
63709
|
4446
|
7.572.599,21TL
|
2010
|
54.908
|
2738
|
8.187.370,48 TL
|
2011
|
66.475
|
5496
|
19.875.205 TL
|
2007/2011 Yılları arası aşılama, mihrak ve sağlık
taraması durumu
|
||||||||||
Hastalık
|
2007
|
2008
|
2009
|
2010
|
2011
|
|||||
MİHRAK
|
AŞILAMA
|
MİHRAK
|
AŞILAMA
|
MİHRAK
|
AŞILAMA
|
MİHRAK
|
AŞILAMA
|
MİHRAK
|
AŞILAMA
|
|
Şarbon b.b
|
128
|
801.699
|
108
|
803.256
|
88
|
681.026
|
100
|
336.607
|
99
|
363.104
|
Şarbon k.b
|
208.724
|
223.871
|
||||||||
Şap b.b.
|
809
|
15.624.235
|
253
|
21.220.109
|
214
|
17.607.418
|
1695
|
18.523.162
|
1.729
|
19.668.526
|
Şap k.b.
|
8.370.743
|
11.632.319
|
10.928.619
|
15.664.526
|
7.309.130
|
|||||
S. Brucela
|
568
|
239.889
|
770
|
303.860
|
865
|
618.460
|
412
|
766.026
|
486
|
898.423
|
K.k. Brusella
|
152
|
2.322.185
|
120
|
1.170.680
|
131
|
1.121.034
|
199
|
1.829.812
|
212
|
4.557.847
|
K.k. Çiçek
|
146
|
3.615.855
|
37
|
2.254.396
|
35
|
1.417.722
|
13
|
1.164.335
|
34
|
1.065.821
|
Tavuk vebası
|
17
|
7
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
|
Newcastle
|
62
|
226.604.384
|
46
|
499.100
|
76
|
204.276.188
|
42
|
205.255.226
|
45
|
167.701.118
|
Kuduz
|
275
|
454.669
|
234
|
427.000
|
234
|
544.000
|
141
|
560.441
|
230
|
530.000
|
K.k vebası
|
97
|
1.403.306
|
35
|
1.204.081
|
26
|
1.039.188
|
67
|
22.650.000
|
218
|
11.396.866
|
S. Tarama
|
596.297.844
|
777.788.000
|
507.392.072
|
889.193.874
|
772.488.226
|
|||||
(*)S. Tüberkülozu
|
315
|
20.810
|
481
|
18.578
|
254
|
19.363
|
180
|
70.056
|
348
|
77.497
|
(*) S.Tüberkülozunda
aşılama sütunu uygulanan test sayısını ifade etmektedir.
|
||||||||||
